In verbinding herkennen mensen zichzelf in elkaar

In dit interview spreken we met Tymon de Weger, wethouder in gemeente Woerden. Zijn portefeuille bevat onder andere vluchtelingen en statushouders. Hij vertelt graag over zijn visie op inburgering en cultuur en de rol van begeleiding in Woerden.

“Als je als vluchteling in Nederland statushouder wordt, verandert letterlijk je status. Je krijgt rechten en plichten binnen ons land. Als inwoners van ons land hebben we allemaal rechten en plichten. In die zin zijn we allemaal statushouders, namelijk: houder van de status ‘Nederlander’ te zijn. Sommigen van ons Nederlanders hebben extra hulp nodig. Zeker degenen die net nieuw zijn. Daarom vind ik het belangrijk dat we de begeleiding van statushouders goed organiseren binnen Woerden.

Eigen verantwoordelijkheid

Binnen de huidige wetgeving wordt vooral gefocust op de eigen verantwoordelijkheid van statushouders. Als er een concrete hulpvraag is, horen we die vanzelf wel. Maar ik vind dat te gefocust op het individu. Een mooi, Westers idee, maar onwennig voor mensen die hier net nieuw zijn en misschien een collectieve cultuur zijn gewend. Daarom proberen we in Woerden mee te kijken naar de nodige hulp door het bieden van begeleiding.

Cultuurvertalers

VSGH begeleidt elke statushouder voor twee jaar. Voor de een is dat voldoende, voor de ander niet. Door de komst van de nieuwe wet Inburgering gaan we ook opnieuw kijken naar dit soort afspraken. Maar ook nu proberen we zoveel mogelijk de statushouder te begeleiden bij wat nodig is. In de begeleiding speelt cultuur een belangrijke rol. Ook bij de vraag hoeveel en welke hulp nodig is. Als organisatie moet je daarop ingespeeld zijn. Door het begrijpen van de cultuur kun je naar het individu kijken en meedenken met mensen. Alleen dan kan je het beoogde effect bereiken. Ik vind dat deze sensitiviteit bij VSGH vanzelfsprekend is.

Het gaat om verbinding

Tegenover verschillen tussen culturen staan universele waarheden. Zoals verbinding. In verbinding herkennen mensen zichzelf in elkaar. Verbinding brengt dichterbij. Ik vind daarom niet dat we het culturele verschil tussen mensen of groepen moeten verabsoluteren. Menselijke eigenschappen delen we namelijk allemaal.

Vrijwilligers zijn daarin heel belangrijk: het sociale aspect, het contactleggen. Daar komt de verbinding echt tot leven. Juist de vrijwilligers wijzen statushouders de weg. Dat vind ik heel mooi, want als professional kun je wel bevlogen zijn, maar als vrijwilliger gaat het nog iets verder. Het is persoonlijker. Een vrijwilliger is een vrije burger, een vrij mens die zich verbindt met een ander mens.

Oude en nieuwe identiteit in harmonie

Het gaat mij dus om de verbinding met elkaar als mensen. Dat vind ik belangrijk. Maar los van verbinding met mensen is het ook belangrijk dat statushouders Nederland verbinden aan hun nieuwe identiteit. Ik ben niet van mening dat iemand zijn oorspronkelijke cultuur moet loslaten om goed te kunnen integreren in Nederland. Maar dat loslaten van een oude cultuur, dat zit helaas wel in het woord integreren. “Je moet een echte Nederlander worden”. En dat zou dan niet kunnen als je aan je oude cultuur blijft vasthouden.

Ik ben het daar niet mee eens. Twee culturen kun je in harmonie brengen. Juist daar ligt de uitdaging. Door je oude identiteit te koesteren, sta je makkelijker open voor integratie. Dat klinkt tegenstrijdig, maar je identiteit is bepaald door je afkomst. Door dat te mogen erkennen en beleven wordt het makkelijker om de nieuwe identiteit te verbinden aan de oude. En voor deze verbinding is het sociale contact van individuele begeleiding, zoals VSGH die biedt, zo belangrijk.”